Chyba nie ma tutaj osoby, która choć raz nie wzięła paracetamolu. Jest to znany lek, który zamiennie może być nazywany acetaminofenem. Przez Światową organizację Zdrowia został uznany za ważny lek w podstawowym systemie zdrowotnych – nic dziwnego, mogą go bezpiecznie przyjmować dzieci i kobiety w ciąży. Produkty z paracetamolem znane są pod różnymi postaciami i markami, jednak czy zdajemy sobie sprawę z tego, jak naprawdę działa ta substancja?
Jak działa paracetamol?
Acetaminofen lub lepiej nam znany paracetamol, to organiczny związek chemiczny, który jest stosowany w lecznictwie. Wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, ale bez komponenty przeciwzapalnej. Wynika to z faktu, iż jego mechanizm działania opiera się na hamowaniu w centralnym układzie nerwowym COX-3, przez co nie wykazuje działania obwodowego. Substancja ta jest metabolizowana w wątrobie i wydalana w postaci metabolitów z moczem. Co więcej, jest to lek będący na pierwszej linii w leczeniu bólu niewielkiego do umiarkowanego. Mogą go stosować pacjenci z chorobą wrzodową, niewydolnością nerek czy nadciśnieniem, a także astmatycy czy noworodki. Jest to jedyny lek zalecany od pierwszych dni życia, gdyż ibuprofen zarejestrowany jest od trzeciego miesiąca życia. Znajdziemy do w wielu formach, w tym jako:
- syrop,
- czopki,
- saszetki,
- tabletki.
Warto również zauważyć, że wchodzi w skład wielu preparatów złożonych.
Paracetamol – kiedy go stosować?
Utarło się przekonanie, że niezależnie od tego, co nas boli, paracetamol zawsze pomoże. Jak się jednak okazuje, lek ten stosowany jest w słabym i umiarkowanym bólu. Jest często stosowaną substancją czynną, która pozwala na uzyskanie czasowej ulgi w bólu lub złym samopoczuciu. Ma to związek z:
- bólem głowy, np. migrenowym,
- bólem mięśni, np. przy nadwyrężeniu,
- bólem pleców,
- bólem zębów,
- bolesnością mięśni,
- zapaleniem stawów,
- objawami przeziębienia i grypy,
- gorączki.
Po zażyciu doustnym, maksymalne stężenie we krwi uzyskiwane jest po ok. 30 minutach i działa, w zależności od dawki, do ok. 6 godzin. Kwestia ta jest zależna również od sposobu podania. Warto również zdawać sobie sprawę z tego, że paracetamol można stosować w ciąży, gdy jest to klinicznie uzasadnione. Wynika to z faktu, iż nie wywołuje wad rozwojowych ani nie jest toksyczny dla płodów lub noworodków. Pamiętajmy jednak, że dotyczy to sporadycznego stosowania.
Czy paracetamol można przedawkować? Objawy zatrucia paracetamolem
Paracetamol to jeden z bezpieczniejszych leków przeciwbólowych, który ma mniej skutków ubocznych, jeżeli przyjmowany jest w zalecanych dawkach. Dorośli mogą przyjmować 300-500 mg co 3 godziny, 300-600 mg co 4 godziny lub 0,5-1 g co 6 godzin. Maksymalna dawka dla dorosłych to 4 g na dzień lub 2,5 g, jeśli stosujemy dłużej niż jeden dzień. Niestety, wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy z dawek, jakie zużywa w ciągu dnia, przez co coraz częściej pojawiają się takie objawy, jak:
- mdłości,
- wymioty,
- ogólne osłabienie,
- ból brzucha,
- zaburzenia pracy wątroby i jej uszkodzenie,
- uszkodzenie wielonarządowe.
Zbyt duże przyjęcie dawki paracetamolu może skutkować zatruciem. W tym przypadku należy udać się do szpitala, w celu hospitalizacji. Jako odtrutkę stosuje się N-acetylocysteinę, która neutralizuje działanie paracetamolu na poziomie wątroby.
Paracetamol to bezpieczny lek, który możemy dostać bez recepty. Stosując go, musimy jednak zachować ostrożność, gdyż można go bardzo łatwo przedawkować, zwłaszcza gdy nie patrzymy na dawki.
