Ból kręgosłupa szyjnego to bardzo powszechna dolegliwość, z którą zmagają się ludzie w każdym wieku. Przyczyn dolegliwości tego typu jest wiele, natomiast zdecydowanie najczęściej mówi się o różnego rodzaju zmianach przeciążeniowych, które pojawiają się często wwyniku wieloletnich zaniedbań oraz zmiananach zwyrodnieniowych.
Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym w pigułce
Ból szyi to najczęściej dysfunkcja mięśniowo-szkieletowa, która stanowi dla chorego niemałe obciążenie fizyczne. Jak już wspomniano, jest to powszechna dolegliwość – szacuje się, że nawet 70% populacji może doświadczyć bólu odcinka szyjnego kręgosłupa na pewnym etapie swojego życia. Częstość występowania, jak w wielu przypadkach, wzrasta wraz z wiekiem. Nie oznacza to jednak, że należy tłumaczyć występowanie bólu swoim wiekiem- może się bowiem zdarzyć, że ból tego typu jest zwiastunem poważnej dolegliwości. Jak zatem należy definiować ból szyi? Jest to nieprzyjemne uczucie oraz sztywność odczuwana na powierzchni grzbietowej ciała między potylicą a wyniosłością siódmego kręgu szyjnego. Tego typu dolegliwości nierzadko towarzyszy również ból w okolicy potylicznej, okolicy szczęki, czy okolicy górnej części odcinka piersiowego kręgosłupa. Bardzo często ból szyi lub karku wiąże się z ograniczeniem ruchomości i bólami głowy.
Jak wygląda diagnostyka?
Jak to często bywa, ból może mieć masę różnych przyczyn. Z tego też powodu dla większości dysfunkcji odcinka szyjnego należy korzystać nie tylko ze ściśle określonych kryteriów diagnostycznych, ale często warto istotne jest doświadczenie lekarza lub fizjoterapeuty diagnostyka powinna przebiegać z uwzględnieniem innych mniej lub bardziej charakterystycznych objawów, na jakie uskarża się pacjent. Bardzo ważny jest wywiad, czyli wszystkie informacje, które może dostarczyć pacjent. Często niezbędne jest wykonanie badania obrazowego np. rezonansu magnetycznego.
W pierwszej kolejności należy wykluczyć poważną medyczną patologię, a następnie lekarz stwierdza, czy problem, z jakim pacjent do niego przyszedł jest zmianą zwyrodnieniową, dyskopatią, konfliktem korzeniowo-dyskowym, czy e bólem mechanicznym lub przeciążeniowym. Wykluczenie poważnej patologii pomaga określić, która tkanka jest odpowiedzialna za ból. Pod uwagę brane są tkanki: mięśniowa, łączna i nerwowa.
Dysfunkcje odcinka szyjnego kręgosłupa a wizyta u specjalisty – czego można się spodziewać?
Specjalista powinien przeprowadzić pacjentowi szczegółowy wywiad- nie bez znaczenia jest stanowisko pracy, obciążenie genetyczne, przebyte wypadki -chociażby komunikacyjne. Następnie fizjoterapeuta lub lekarz przeprowadza badanie funkcjonalne. Jest to rodzaj diagnostyki uwzględniający wiele różnych etapów. Przede wszystkim, w przypadku podejrzenia poważnej patologii należy przeprowadzić testy bezpieczeństwa dla górnego odcinka szyjnego. Wykonuje się również badanie neurologiczne jest to niezbędne. Specjalista powinien również ocenić czynne i bierne ruchy odcinka szyjnego i piersiowego wraz z ich oporem końcowym, a ponadto dokonać oceny biernych ruchów dodatkowych wspomnianych odcinków.
Aby diagnostyka przebiegła prawidłowo, w wielu przypadkach konieczne jest dokonanie oceny:
- napięcia mięśni oddziałujących na odcinek szyjny,
- siły mięśni odpowiedzialnych za stabilizację odcinka szyjnego oraz mięśni piersiowych, przepony i innych mięśni oddziałujących również na odcinek piersiowy,
- głównych struktur nerwowych związanych z odcinkiem szyjnym.
Po wykonaniu wszystkich niezbędnych badań specjalista jest w stanie ostatecznie stwierdzić, z jaką dysfunkcją ma do czynienia. W wielu przypadkach konieczne jest jednak pogłębienie diagnostyki o badania obrazowe takie jak: RTG, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
Poważne dysfunkcje odcinka szyjnego i ich objawy
Dysfunkcje odcinka szyjnego zostały wyszczególnione w klasyfikacji ICF. Najważniejsze z nich to:
- Ból szyi z deficytem ruchomości charakteryzuje się jednostronnymi dolegliwościami bólowymi, może występować współistniejący ból kończyny górnej. Początek tejże dysfunkcji najczęściej jest związany z niezabezpieczonym lub nagłym ruchem.
- Ból szyi z bólem głowy to przerywany, jednostronny ból szyi ze współistniejącym bólem głowy. Najczęściej okolicy skroniowej lub potylicznej. Dolegliwości te są wywoływane lub nasilane przez ruchy szyi lub długo utrzymującą się, niezmienną pozycję.
- Ból szyi z bólem promieniującym w postaci rwącego i wąskiego pasma do kończyny górnej. Często poza bólem może wystąpić mrowienie, drętwienie i osłabienie siły mięśniowej po tej samej stronie w obrębie kończyny.
- Ból szyi z zaburzoną koordynacją ruchową to dolegliwość ze współtowarzyszącym bólem kończyn górnych. Objawy w wielu przypadkach są połączone z wcześniejszym urazem, najczęściej wypadkiem komunikacyjnym lub upadkiem. Objawy takie jak deficyt ruchowy, zaburzenia koordynacji i wytrzymałości mięśniowej mogą utrzymywać się przez dłuższy czas.
Leczenie
Dysfunkcje odcinka szyjnego kręgosłupa nie przechodzą same – terapia jest konieczna, by pozbycie się bólu było trwałe i nie zagrażało zdrowiu. Dobre rezultaty można osiągnąć dzięki terapii manualnej.. Jej celem jest zdiagnozowanie przyczyny bólu oraz jej usunięcie poprzez techniki manualne i ćwiczenia ruchowe zadane przez fizjoterapeutę. Do efektów leczenia tego typu zalicza się redukcję nadmiernego napięcia mięśni, lepsze ukrwienie tkanek, w efekcie zmniejszenie bólu i poprawę przepływu limfy i odpływu żylnego z obszaru uszkodzenia. Bardzo często stosowanym uzupełnieniem wspomnianej terapii manualnej są zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak, laser, lampy sollux czy ultradźwięki. Zabiegi te mają przede wszystkim działanie regeneracyjne i przeciwbólowe, co znacznie przyspiesza i utrwala proces leczenia.
Konieczne jest również uzupełnienie leczenia o poprawę codziennych nawyków i warunków życia. Mowa przede wszystkim o środowisku, w którym pracujesz i śpisz. Nie bez powodu tak wiele mówi się o tym, jak ważny jest dobór odpowiedniego, ergonomicznego miejsca pracy, materaca oraz poduszki. Podłoże do snu odgrywa ogromną rolę w procesie regeneracji, a co za tym idzie – leczenia. Nie ma jednego modelu materaca, który spełni oczekiwania wszystkich użytkowników. Każdy miłośnik snu powinien indywidualnie dobrać je zgodnie ze swoimi potrzebami i preferencjami. Podczas zakupów należy wziąć pod uwagę takie czynniki, jak twardość materaca, jego rozmiar oraz rodzaj wypełnienia. Nie bez znaczenia pozostają również dodatkowe właściwości, takie jak antyalergiczność, czy wyprofilowanie w siedem stref twardości. W przypadku dysfunkcji górnego odcinka kręgosłupa warto skonsultować zakup z fizjoterapeutą i dobrać model, który przyspieszy proces leczenia.
Częste występowanie danych objawów nie znaczy, że należy się do nich przyzwyczaić. Wręcz przeciwnie- .. jeśli odczuwasz bóle w odcinku szyjnym, lub drętwienie, mrowienie rąk , konsultacja ze specjalistą jest konieczna.
mgr fizjoterapii, trener personalny
