Nadczynność i niedoczynność tarczycy – czym się różnią i jak się objawiają?

Nadczynność i niedoczynność tarczycy – czym się różnią i jak się objawiają?

Tarczyca to niewielki, ale niezwykle istotny gruczoł umiejscowiony w przedniej części szyi, który odgrywa kluczową rolę w regulacji metabolizmu. Zaburzenia funkcjonowania tarczycy mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, z których najbardziej powszechne są nadczynność oraz niedoczynność tarczycy. Te dwa schorzenia różnią się zarówno przyczynami, jak i objawami, a ich wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla skutecznego leczenia. W tym artykule przyjrzymy się bliżej obie choroby tarczycy, omówimy ich różnice oraz objawy, które mogą sugerować, że coś jest nie tak z tym ważnym gruczołem.

Za co odpowiada tarczyca?

Tarczyca to kluczowy gruczoł dokrewny znajdujący się w przedniej części szyi, który odgrywa fundamentalną rolę w regulacji wielu funkcji organizmu. Jej głównym zadaniem jest produkowanie hormonów – tyroksyny (T4), która następnie jest przekształcana w tym organie i nie tylko do trójjodotyroniny (T3). Jest to aktywna forma hormonu, odpowiadająca za tempo przemiany materii i wpływa na wiele procesów metabolicznych. Oprócz tego:

  • hormony tarczycy pomagają utrzymać odpowiednią temperaturę ciała, wpływając na funkcjonowanie gruczołów potowych oraz regulację krążenia,
  • tarczyca reguluje rytm serca i ciśnienie krwi,
  • tarczyca współdziała z innymi gruczołami dokrewnymi, takimi jak przysadka mózgowa i nadnercza, aby utrzymać równowagę hormonalną w organizmie.

Niestety, organ ten jest narażony na różnego rodzaju choroby. Najczęściej mowa o niedoczynności i nadczynności, czyli dwóch schorzeniach, które znacząco wpływają na nasze życie. A czym się różnią?

Niedoczynność tarczycy – charakterystyka

Niedoczynność tarczycy, znana także jako hipotyreoza, to stan, w którym tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów tarczycy (T3 i T4) niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Oto przyczyny oraz objawy tego stan.

Przyczyny niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy może wynikać z różnych przyczyn, które prowadzą do obniżonej produkcji hormonów tarczycy. Najczęstszą przyczyną jest Choroba Hashimoto, autoimmunologiczne schorzenie, w którym układ odpornościowy atakuje tarczycę, prowadząc do jej stopniowego zniszczenia. Inne istotne przyczyny to usunięcie tarczycy w wyniku operacji, np. z powodu nowotworów, oraz radioterapia stosowana w leczeniu nowotworów szyi, która może uszkodzić gruczoł. Za inne kwestie uznaje się:

  • niedobór rodu,
  • stosowanie niektórych leków,
  • zapalenie tarczycy.

Objawy niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy objawia się szerokim zakresem symptomów, które mogą różnić się intensywnością w zależności od stopnia niedoboru hormonów tarczycy. Przede wszystkim osoby z niedoczynnością tarczycy często odczuwają chroniczne zmęczenie i brak energii, nawet po odpoczynku. Mogą czuć się osłabione i mieć trudności z wykonywaniem codziennych czynności. Dodatkowo uwzględnia się tutaj:

  • przyrost masy ciała,
  • suchą skórę i tendencję do wypadanie włosów,
  • większa wrażliwość na zimno,
  • problemy z koncentracją,
  • zmiany nastroju.

Nadczynność tarczycy – charakterystyka

Nadczynność tarczycy, znana również jako hipertyreoza, to stan, w którym tarczyca produkuje nadmierne ilości hormonów tarczycy (T3 i T4). Może mieć różne przyczyny i objawy, a jej skutki mogą znacząco wpływać na zdrowie i samopoczucie. Oto kluczowe aspekty tego stanu.

Przyczyny nadczynności tarczycy

Co ciekawe, za najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy uznaje się chorobę Gravesa-Basedowa, będącą autoimmunologiczną chorobą, w której układ odpornościowy produkuje przeciwciała stymulujące tarczycę do nadmiernej produkcji hormonów. W rezultacie tarczyca staje się powiększona (wole) i mogą wystąpić objawy takie jak wytrzeszcz oczu. Oprócz tego za przyczyny nadczynności tego organu uznaje się:

  • wole guzkowe, które produkować hormony w nadmiarze, niezależnie od regulacji przez przysadkę mózgową,
  • zapalenie tarczycy (zapalenie tarczycy typu de Quervain),
  • przyjmowanie nadmiaru hormonów tarczycy.

Objawy nadczynności tarczycy

Objawy nadczynności tarczycy mogą być różnorodne i wpływać na wiele aspektów zdrowia. Jak się okazuje, mimo zwiększonego apetytu, osoby chore mogą doświadczać znacznej utraty masy ciała. Jest to związane z przyspieszonym metabolizmem, który sprawia, że organizm spala kalorie szybciej niż zwykle. Oprócz tego wyróżnia się:

  • nadmierne pocenie się i nietolerancje ciepła,
  • drżenie rąk i przyspieszone tętno,
  • problemy z układem pokarmowym,
  • nieefektywny wypoczynek,
  • zmiany w cyklu miesiączkowym,
  • problemy z koncentracją i pamięcią.

Jak dbać o swoją tarczycę?

Nie da się zaprzeczyć, że tarczyca pełni niezwykle istotną funkcję w organizmie. Oznacza to, że warto o nią odpowiednio dbać, aby mogła nam służyć jak najdłużej oraz jak najefektywniej. W tym celu warto postawić na zbilansowana dietę. Spożywajmy produkty bogate w jod, który jest kluczowym składnikiem hormonów tarczycy. Znajduje się on w rybach morskich, algach, jajach oraz w jodowanej soli. Warto również zapewnić sobie właściwą podaż selenu, który jest obecny w orzechach brazylijskich, rybach, mięsie i jajach. Do innych, ale oczywistych kwestii zalicza się także unikanie stresujących sytuacji, zdrowy styl życia obejmujący regularną aktywność fizyczną, zrezygnowanie z używek czy dbanie o efektywny wypoczynek. Podstawą są również badania krwi obejmujące badanie poziomu TSH, FT3 i FT4, a także konsultacje z lekarzem.

Zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy mogą znacząco wpływać na jakość życia, dlatego ważne jest, aby być świadomym ich objawów. Wczesne rozpoznanie, a także odpowiednie leczenie pozwala na skuteczne zarządzanie stanem zdrowia, minimalizując ryzyka powikłań. Regularne badania oraz konsultacje z lekarzem są kluczowe, zwłaszcza jeśli występują objawy sugerujące problemy z tarczycą.

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz też

Profilaktyka osteoporozy – jak wzmocnić kości?

Profilaktyka osteoporozy – jak wzmocnić kości?

4 grudnia 2024
Jak radzić sobie z alergiami sezonowymi?

Jak radzić sobie z alergiami sezonowymi?

27 listopada 2024
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – jak rozpoznać problemy?

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – jak rozpoznać problemy?

20 listopada 2024
Skuteczne metody leczenia bezsenności

Skuteczne metody leczenia bezsenności

6 listopada 2024
Depresja – objawy, leczenie i jak wspierać osoby chore

Depresja – objawy, leczenie i jak wspierać osoby chore

23 października 2024
Jak dbać o zdrowe stawy i zapobiegać chorobom reumatycznym?

Jak dbać o zdrowe stawy i zapobiegać chorobom reumatycznym?

16 października 2024

Inne z kategorii zdrowie

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – jak rozpoznać problemy?

Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – jak rozpoznać problemy?

20 listopada 2024
Pieprzyk a czerniak – poznaj najważniejsze różnice

Pieprzyk a czerniak – poznaj najważniejsze różnice

18 września 2024
Kontakt z przyrodą – dlaczego jest tak istotny dla współczesnego człowieka?

Kontakt z przyrodą – dlaczego jest tak istotny dla współczesnego człowieka?

26 lipca 2024

Korzystając z tej strony, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z polityką prywatności serwisu

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close